Tatichev Kamen to mierzące niewiele ponad 1000 m n.p.m. wulkaniczne wzgórze, położone w północno-wschodniej części Macedonii Północnej. Podejście na jego szczyt nie jest wymagające, a rozciągające się z niego widoki warte byłyby znacznie większego wysiłku. To jednak nie malownicza panorama była tym, co przyciągnęło nas do tego miejsca szczególnie. I nie ona (a na pewno nie tylko) przyciąga bywających tu często archeologów i naukowców.
Jak się okazuje, góra Tatichev Kamen miała szczególne znaczenie już dla ludzi zamieszkujących te tereny ponad 3500 lat temu. Jego szczyt wieńczą bowiem pozostałości megalitycznego obserwatorium astronomicznego, którego powstanie datuje się na około 1800 r p.n.e. Niesamowity jest fakt, że jego odkrycia dokonano dopiero w 2001 roku, czyli bardzo niedawno. Zanim macedoński archeolog, Jowica Stankowski, zwrócił uwagę na przeznaczenie tutejszych skał, trwało ono w zapomnieniu przez wieki.
Kokino – starożytne obserwatorium astronomiczne
Megalityczne obserwatorium astronomiczne Kokino, którego obecna nazwa pochodzi od położonej tuż obok miejscowości, tworzyły uformowane niemal idealnie sześcienne bloki skalne. Prehistoryczni mieszkańcy tych terenów potrafili wykorzystać ich wyjątkowe usytuowanie, nie tylko jako stanowisko do obserwacji ruchu Słońca i Księżyca, ale także do przeprowadzania obrzędów religijnych.
W skałach Kokino znaleziono siedem nacięć, wskazujących miejsca wschodu Słońca i Księżyca. Trzy z nich wskazują miejsce wschodu Słońca podczas przesilenia letniego i przesilenia zimowego oraz wiosennej/jesiennej równonocy. Kolejne cztery wyznaczają pozycję wschodzącego Księżyca.
Tego typu obserwatoria odgrywały bardzo ważną rolę w organizacji życia społeczności. Wykorzystywano je do tworzenia kalendarza, który wyznaczał harmonogram siewu i żniw, zapewniający wzrost plonów i poprawę jakości życia okolicznej ludności. Starożytni obserwatorzy, poprzez monitorowanie ruchów Słońca i Księżyca, wyznaczali także nadejście dni rytualnych i ceremonialnych, co przyczyniało się do organizacji życia religijnego społeczności.
Przypuszcza się, że ogłaszanie dni, w których rozpoczynały się najważniejsze wydarzenia, odbywało się poprzez rozpalenie ognia na szczycie góry. Światło widoczne było w promieniu ponad 30 km, docierając do wielu okolicznych osad.
Ślady archeologiczne
Ślady archeologiczne wiążą wzgórze Tatichev Kamen z ceremoniami ku czci Matki Ziemi (Bogini Matki), Boga Słońca i obchodami związanymi ze żniwami. A to ponoć tylko niewielka część rytuałów odprawianych w megalitycznym obserwatorium Kokino, świadczących o dobrze rozwiniętej kosmogonii u miejscowej ludności epoki brązu.
W miejscu obserwatorium zidentyfikowano także kształty czterech kamiennych, umieszczonych w rzędzie siedzeń. Zgodnie z analizą archeoastronomiczną, główną ich rolą było przeprowadzenie rytuału połączenia Boga Słońca z jego „przedstawicielem” na Ziemi, czyli władcą, który zasiadał na jednym z tronów podczas rytuału. Świadczy o tym kamienny blok z osobnym znacznikiem wyciętym na jego szczycie. Rytuał przeprowadzany był w środku lata (według dzisiejszego kalendarza w ostatnim dniu lipca), kiedy Słońce wschodzi dokładnie w otworze kamiennego znacznika. Promień słońca padał wówczas na twarz władcy i poprzez połączenie w ten sposób z bogiem Słońca, odnawiał on władzę.
W 2005 roku NASA umieściła Kokino na liście starożytnych obserwatoriów astronomicznych i wymienia je obok słynnych obiektów tego typu, jak Stonehenge, Machu Picchu czy Angkor Wat.
Co ciekawe, Kokino to nie jedyne dawne obserwatorium w okolicy. Około godzinę jazdy samochodem zajmie nam dotarcie wzgórza Kocev Kamen, pełniącego przed wiekami podobną rolę.
Jeśli interesują Cię podobne tematy zajrzyj do wpisów:
Źródło:
